امروزه شرکت‌های کوچک و بزرگی را می‌شناسیم که به ما خدماتی ارائه می‌دهند و زندگی آنلاین ما، در واقع همین حکایت ما و این شرکت‌هاست.

این یک بازی برد-برد است. ما برنده‌ایم، چرا که سرویس‌های کارآمد و خوبی را در اختیار داریم، و آنها برنده‌اند چون درآمد خوبی به جیب می‌زنند.

ولی همیشه اینگونه نیست که آنها برای دادن این خدمات به ما، از ما پولی دریافت کنند. برای نمونه، دراپ‌باکس را در نظر بگیرید، خیلی از ما یک اکانت رایگان در این سرویس داریم. اما درآمد این شرکت، تنها از پلن‌های پولی (که فضای بیشتری در اختیار شما قرار می‌دهند) کسب می‌شود:

* Freemium به سرویس‌هایی اشاره دارند که یک سرویس رایگان در اختیار کاربران می‌گذارند، بعد امکاناتی بیشتر از آن (در اینجا فضای بیشتر) را می‌فروشند. (اطلاعات بیشتر)

یا مثلن Stackoverflow، به هیچ عنوان از کاربرانش پولی دریافت نمی‌کند و درآمدش تنها از راه تبلیغات است:

از آنجایی که این وبگاه پر از پرسش و پاسخ‌های مفید است، ورودی زیادی از موتورهای جست‌و‌جو دارد. بسیاری از این ورودی‌ها، مربوط به افرادی هستند که در این وبگاه عضو نیستند. این حجم بالای بازدید، محل خوبی برای تبلیغات است.

جالب این‌که کسانی که عضو فعال این وبگاه باشند (امتیازشان دست‌کم ۱۲۵ باشد) تبلیغات به مراتب کمتری را مشاهده می‌کنند!

* تصور می‌کنم بخش کاریابی این وبگاه هم یک منبع درآمد برای این شرکت باشد، هرچند در عکس بالا این مورد ذکر نشده است.

چند مورد دیگر را نیز ببینید:

اما چیزی که بیشتر توجه من را به خود جلب کرد، Instagram بود:

اینستاگرام اکنون متعلق به شرکت فیس‌بوک است. به نظر می‌رسد فایده‌ی این شبکه‌ی اجتماعی، از طریق شبکه اجتماعی فیس‌بوک باشد. (یکپارچگی اینستاگرام و فیس‌بوک، به معنی حضور بیشتر کاربران در فیس‌بوک و درآمد بیشتر این شرکت است)

جالب این‌که پیش از این‌که فیس‌بوک، اینستاگرام را بخرد، سازندگان اینستاگرام از آن درآمدی کسب نمی‌کردند!

شیوه‌ی درآمدزایی دیگر شرکت‌های مهم حوزه‌ی فناوری را در اینجا ببینید.

***

اما این الگوی درآمد، برای ما کاربران مشکلاتی هم دارد. مشهور ترین مثال، تعطیلی گوگل ریدر است که بسیاری را ناراحت و عصبانی کرد.

به خصوص شرکت‌های بزرگ، وقتی حس کنند که یک سرویس دیگر درآمد رضایت بخشی ندارد، می‌توانند آن را تعطیل کنند. البته شرکت‌های کوچک (که منبع درآمد دیگری جز یک سرویس ندارند) ممکن است با تمرکز بیشتر روی آن سرویس، درآمد حاصل از آن را بیشتر کنند. چرا که تعطیلی سرویس برای شرکت‌های کوچک به معنی نابودی شرکت است.

از سوی دیگر، حریم خصوصی هم مورد مهمی است که در این سرویس‌های رایگان کمتر به آن اهمیت داده می‌شود. برای نمونه، گوگل با آنالیز متن ایمیل‌های ما، تبلیغ‌های مرتبطی به ما نشان می‌دهد، و همین تبلیغ‌ها منبع درآمد جیمیل محسوب می‌شوند. در مورد سرویس ایمیل آوت‌لوک وضع کمی بهتر است. آنها دست‌کم متن همه‌ی ایمیل‌های همه‌ی ما را نمی‌خوانند.

در کشورهای پیشرفته، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند با پرداخت مبلغی پول (که عموماً زیاد هم نیست) از یک سرویس بدون تبلیغ استفاده کنند. اما دلایل مختلف فرهنگی و اقتصادی، و همچنین دشواری‌های پرداخت به خارج از کشور، برعکس این قضیه حاکم است.

به هر حال، تصمیم با ماست که چقدر مراقب حریم خصوصی خود باشیم. اگر نمی‌توانیم یا نمی‌خواهیم پولی برای این سرویس‌ها بدهیم، دست‌کم در میان سرویس‌های موجود، آنی را انتخاب کنیم که بیشتر به حریم خصوصی کاربران اهمیت می‌دهد.

احتمالاً به گوشتون خورده که Nick D’Aloisio تونست با ایده‌ای که داشت، میلیونر بشه؛ اونم در حالی که فقط ۱۷ سالشه. (+) می‌دونم خیلیامون دوست داریم جای نیک باشیم، یا مثل نیک موفق بشیم. (من که خیلی دوست دارم :) ) حالا موفقیت می‌تونه میلیاردر شدن باشه، یا خیلی چیزای دیگه. شاید بعضیا تلاش کنن پاشونو جای پای نیک بذارن، حتا یه سری پست هم توی سایتای خارجی و ایرانی دیدم که نوشته بود فلان کارو بکنید، برید فلان کلاس برنامه‌نویسی یاد بگیرید و از این حرفا.

ولی، به نظرم با این کارا هــیـــــــــچ کسی به جایی نمی‌رسه. چند تا نکته به نظرم می‌رسه، دیدم بد نیست با شما به اشتراک بذارمشون.

نخست، هیچ‌کس با تقلید از یه بابای دیگه نتونسته مثل اون باباهه موفق بشه :) دست‌کم من همچین کسی رو ندیدم. پس تقلید نکنید!

دوم، راه‌های موفقیت محدود به برنامه‌نویسی و اینجور چیزا نیست. برید پی علاقه‌تون! هر کسی که به موفقیت رسیده، به کاری که می‌کرده ایمان داشته و به اون عشق می‌ورزیده. حالا اگه شما عاشق بسکتبالی، یا می‌میری واسه‌ی مکانیک، خب برو سراغ همون کار! برنامه‌نویسی به درد شما نمی‌خوره.

سوم، «برم کلاس برنامه‌نویسی» چه معنی‌ای داره؟ حداقل برای این‌که مثل همین دوست عزیزمون باشین، نیازی به این کارا نیست. اونی که ایمان و عشق رو داره نسبت به برنامه‌نویسی، خودش حتماً یاد می‌گیره. مثل من :) من اصلن برای برنامه‌نویسی کلاس خاصی نرفتم. خودم از روی کتاب و بعدش که بزرگ‌تر شدم از اینترنت، یاد گرفتم. (مثلاً stackoverflow.com) البته مدرسه‌مون کلاس برنامه‌نویسی داشت، ولی عملاً با درس کلاس جلو نمی‌رفتم! جلوتر بودم و معلم‌ها منو هدایت می‌کردن که راهو عوضی نرم.

چهارم، کاری که می‌کنید خالصانه باشه. به طمع پول و اینجور چیزا کار نکنید! همین نیک، خودش گفته بود که وقتی ساملی رو می‌ساخت، اصلن فکر نمی‌کرد میلیونر بشه، اونم دو سال بعد (عین جمله رو یادم نیست، برداشتم ازش رو گفتم)

امـــــــــا، یه چیز مهم هست که به آدم کلی کمک می‌کنه: خلاقیت… همه‌ی این آدمای موفق، خلاق بودن. مثال بزرگش همین مرحوم استیو جابز (روحش شاد، یادش گرامی باد!). سعی کنید خلاق باشید، چه‌جوریش رو نمی‌دونم. خودمم دنبالشم. کسی فهمید به منم بگه :|

و آخرین مورد، که معلم حسابانمون آقای رزمی، چند بار برامون گفته، اینه که حمّال نباشید. در این مورد زیاد توضیح نمی‌دم، خدا خودش مستقیم گفته:

«مثل الذین حملوا لتورات ثم لم یحملوها کمثل الحمار، یحمل اسفارا»

وصف کسانی که عمل‌کردن به تورات به آنان تکلیف شده است، آن گاه به آن عمل نکردند، مانند درازگوشی است که کتاب هایی را [که هیچ آگاهی به محتویات آنها ندارد] حمل می‌کند.

به این آیه فکر کنید، من چندین و چند بار توی زندگی چیزهایی/کسانی دیدم که واقعاً این آیه وصف حالشونه… حالا می‌تونه پول حمل کنه، یا خیلی چیزای دیگه… جون من و احمدعلی فکر کنید! (-> بخشش از کیسه‌ی خود و خلیفه در کنار هم!)

خلاصه‌ی کار این‌که، سعی کنید خلاق باشید، با ایمان و عشق به کاری که بهش علاقه دارین، برسین. بعد، جای نیک دآلویسیو نباشید، خودتون باشید، و مطمئن بشید که حمال هم نیستید!

همین دیگه؛ امیدوارم تونسته باشم کمکتون کنم، و امیدوارم دست‌کم یه آدم خیلی موفق از جمع نویسندگان/خوانندگان این وبلاگ در بیاد :) (خیلی پررو اَم؟!)

جاتون خالی، الان از پارک برگشتیم؛ تمام مدت سوار دوچرخه بودم، قشّـــنگ سیزدهَم به در شد :)

الان برگشتم خونه، روی میز کامپیوتر ولو شدم، و در تلاشم پست بعدی (بعد از این پست) رو بنویسم.

اینم من و برادرم، سوار دوچرخه، در پارک نسبتاً نزدیک به خونمون!

«بهار، فصل رهایی و رویش فرخنده باد!»

هفت‌سین در خانه‌ی ما!

راستی، دو تا عیدی براتون داریم؛ ببخشید یه کم دیر شده، ولی به زودی آماده میشن، منتظر باشید!